СЁРНИСИКАСЪЯС ЙЫЛЫСЬ

Содта кыв-мӧд ассянь изьваса баннер йылысь, кӧть ачым и бокӧвӧй морт. Гашкӧ, кӧсйӧмыс авторлӧн вӧлі бур – гижа пӧ пӧль-пӧчлӧн сёрнисикасӧн, медым налы (коді ловъя на) лоас нимкодь. А артмӧма лёктор. Комияс бара ӧта-мӧдыскӧд пинясьӧмаӧсь-зыксьӧмаӧсь, а коми кыв велӧдӧмлы паныд сувтысьяс ёна радӧсь: видзӧдлӧй пӧ, комияс асьныс грамотнӧя гижны оз кужны, а миянӧс велӧдны кӧсйӧны.

Дерт, мортыдлы аслас сёрнисикас вермӧ лоны мусаджык. Но ӧні колӧ дорйыны коми кывтӧ, коми войтыртӧ, коми культуратӧ. Ӧтлаӧн тайӧс кокньыдджык вӧчны. Лӧсьӧдӧма ӧд литература кыв, эмӧсь коми гижысьяс-классикъяс. Онӧ кӧ тӧдӧй кыв стандарт, асьныд сэсся кутанныд норасьны – ой, кутшӧм сьӧкыд лыддьыны Тима Веньӧс (либӧ весиг Нёбдінса Витторӧс), а сэсся и вунӧданныд найӧс. Онӧ кӧ кутӧй гижны литературнӧй кывйӧн, сыктывкарсаяслы либӧ, шуам, кулӧмдінсаяслы лоас сьӧкыдджык тіянӧс лыддьыны, а кодкӧ весиг ёрччыны пондас (гашкӧ, рочӧн, медым коми кыв вӧрӧгъяс тайӧс аддзисны, вӧчисны скриншотъяс да ас котыръясӧ пуктісны).

Изьватас – абу торъя войтыр, абу торъя этнос, кӧть налӧн аслыспӧлӧс культура да ас сёрнисикас. Шуам, поморъяслӧн тшӧтш аслыспӧлӧс войвывса культура, аслыспӧлӧс история (крепостнӧй право налӧн эз вӧв), вӧлі и ас сёрнисикас – “поморьска говоря” (ӧні пӧшти вунӧдӧма). Но найӧ – роч войтырлӧн субэтнос, абу торъя войтыр. И Кардорын некод оз гиж баннеръяс помор сёрнисикасӧн (гижисны кӧ – вӧлі зэв ёсь вензьӧм да ме тӧдмалі та йылысь). А “поморьска говоряыс” тшӧтш кодлыкӧ муса. Мыйла нӧ изьватаслы колӧ торйӧдчыны?

Позьӧ, дерт, корсюрӧ пуктавны текстъясӧ сёрнисикаса кывъяс, но оз ков тайӧс вӧчны вывті тшӧкыда (медым не дӧзмӧдны лыддьысьысьӧс), да пыр колӧ висьтавны – кытысь босьтӧма тайӧ кывйыс да кыдзи сійӧс гӧгӧрвоны.

Нӧшта со мый колӧ босьтны тӧд вылӧ. Гижӧ кӧ кодкӧ оз литература кывйӧн, а сёрнисикасӧн, либӧ кӧнкӧ дзугсьӧ, либӧ прӧста мыйкӧ гӧгӧрвотӧм, оз ков гижны роч комментарийяс роч сайтъясын, оз ков норасьны роч газетъясӧ. Кодлы таысь пӧльза? Коми кыв велӧдӧмлы паныд сувтысьяслы. Эм кӧ проблема – гижӧй комиӧн коми сайтъясӧ, коми контактса котыръясӧ (шуам, “Сёрни-басни” котырас позьӧ выльтор вӧзйыны), комментарийяс бара жӧ гижӧй комиӧн да вежавидзана.

Энӧ зыксьӧй, велӧдӧй литературнӧй коми кыв, унджык лыддьысьӧй да гижӧй комиӧн. Онӧ кӧ гӧгӧрвоӧй кутшӧмкӧ кывсӧ – видзӧдлӧй кывкудйӧ, сэсся позьӧ видзӧдлыны коми кыв корпусӧ (сэтысь позьӧ тӧдмавны, кӧні тайӧ кывйӧн вӧдитчӧмаӧсь). Абу кӧ – юалӧй.