пятница, 20 августа 2021 г.

Збыльысь тадз (Куӟебай Гердлӧн комиӧдӧм гижӧд)

Тайӧ статьясӧ вӧлі йӧзӧдӧма 1920-ӧд вося декабр 3-ӧд лунӧ, «Гудыри» («Гым») газетын.

«Гудыри» газет 43-ӧд номерӧ Горохов ёрт гижӧма тадзи: удмуртъяслы туй индысьяс узьӧны на пӧ. Збыль тай, сідз и эм: со Синкар* уездын удмурт велӧдысьяс пӧвстысь кодсюрӧ ӧнӧдз на асьсӧ удмуртӧн шуны яндысьӧ. Ми вок удмуртъяскӧд оз кӧсйы удмурт ногӧн и сёрнитны. Пыр эськӧ рочӧн висьтасяс. Дай удмурт кагаясӧс удмурт кыв вылын оз на кӧсйы велӧдны. Ӧнӧдз, буракӧ, оз на гӧгӧрвоны, мый муюгыд пасьтала йӧзыс ӧткодьӧсь. Но кӧть и шуӧны ас йывсьыныс «ми пӧ абу удмуртъяс», удмурт чукӧртчылӧмъяс вылӧ зэв окотапырысь ветлӧны. Со кольӧм гожӧмнас Сарапулын удмурт велӧдысьяс чукӧртчылісны. Синкар уездсьыд тайӧ чукӧртчылӧм вылас нелямын витӧн ветлісны, унджыкыс велӧдысьяс. Мыйла найӧ сэтчӧ ветлісны? Ме ог тӧд, асьныс эськӧ, гашкӧ, и тӧдӧны мыйла — меным да тэныд, ёртӧй, эз ӧд висьтавны. Некоді эз и висьтав, мый сэні удмуртъясыд ӧтчукӧрӧн видлалісны. Ачыд кӧ тӧдан и, йӧзлы мыйся мог? Ёртъяс! Этшаник яндысьыштӧй! Мӧвпыштӧй кӧть аскиа лун йылысь. Коркӧ ӧд уджалысь удмурт йӧз тіянлысь керӧм-вӧчӧм йывсьыныд юаласны. Быд удмуртлы юӧр сетны — тіян могныд; ӧд став удмурт войтыр аслас уджнас тіянӧс велӧдіс, энӧ вунӧдӧй тайӧс. Ті кокньыда олінныд, а мукӧд удмуртъяс асъя пемыдсянь вой шӧрӧдзыс коснысӧ бертлӧмаӧсь. Уджалысь удмуртъяс! Коді кутшӧмкӧ чукӧртчылӧмӧ кӧ ветлывліс, гижӧй, мый сэні керӧмаӧсь, мый вӧчӧмаӧсь!

* Синкар — Глазов

 

Ӧшмӧс: Куӟебай Герд. Люкам сочинениос. Ермаков Ф.К. Ижевск. 2004 г. Лб. 113−114.