"Ме пӧ прамӧй коми морт, но..."

Вывті тшӧкыда тайӧ фразаыс контактын паныдасьлӧ. "Прамӧй коми йӧз" ставсьыс ӧлӧдӧны: "ӧтуввез" пӧ гижны оз позь (ӧтуввез — тайӧ интернет, коми кыв велӧдігӧн на тӧдмалі), математика йылысь пӧ комиӧн гижны оз позь. "Мӧскуа" кӧ гижан — мый сӧмын оз шуны... и быттьӧкӧ кодӧскӧ увтыртан, и быттьӧкӧ чайтан, мый Мӧскуа — коми кар... Вӧлӧмкӧ, эмӧсь "прамӧй коми йӧз", кодъяс шуӧны: Ыджыд тыш йылысь роч сьыланкывъяс комиӧдны "некорректно". И весиг оз аддзыны: тайӧ коми кыв увтыртӧм. Комияслӧн абу ӧмӧй право Ыджыд тыш йылысь сьывны? Коми кывйӧн оз ӧмӧй позь ыджыдтор йылысь гижны? Кутшӧмкӧ комиӧдӧмыс кӧ оз кажитчы — мыйла оз позь тайӧ вуджӧдӧмсӧ техника боксянь критикуйтны, медым сэсся мичаджык да шыльыдджык вариант кодкӧ лӧсьӧдіс? (А гашкӧ, эм нин?) Мыйла колӧ роч националист моз гижны?

Коньӧр коми йӧз... Шог. Зэв шог.

PS Ме чайта, Александра Паршуковалӧн "Ичӧт пач пытшкын ломалӧ би" комиӧдӧмыс зэв лӧсьыд.

Бара "кӧза пленын"...

Кӧсйыси мыйсюрӧ гижны  коми грамматикаса некымын термин йылысь (кутшӧм да кутшӧм гижӧдын найӧ паныдасьлісны 1939–1986 воясын), но пытшкӧсса социофоб ӧлӧдіс менӧ: йӧзыс пӧ ӧні шогсьӧны эпидемия понда, а ме сёрникузяясӧн да эмакывъясӧн сюйся...

Бара "кӧза пленын", но уджала да финн-йӧгра лабораториялы отсасьышта. Неважӧн Илля Васьлысь луннебӧгсӧ коми онлайн небӧгаинӧ пукті: прӧвериті Войвыв кодзув журнал серти лӧсьӧдӧм текст файл, сэсся  гижӧдсӧ небӧгаинӧ пукті хронология серти лӧсьӧдӧмӧн (кыдзи вӧчӧма "Арт" журналын), да нӧшта мыйсюрӧ ладмӧдышті "Арт"-ын публикация серти. Ӧні Коми тӧданінын водзмӧстча: Войвыв кодзув журналын бӧръя кадӧ йӧзӧдӧм йылысь юӧр автор лист бокъясӧ содтала.

Водзӧ лыддя Геннадий Юшковӧс. Кыв-мӧд пасйышта "Аски лоӧ мича" висьт йылысь. Медшӧр героиня, Рая, сиктса зіль ань, гортӧ воис сёрӧн (биыс фермаын куслі да), верӧсыс да энькаыс видчӧны: вывті пӧ зіля уджалан, активисталан пӧ, партияӧ пырны пӧ кӧсъян, пӧжар пӧ коркӧ кусӧдін да кутшӧм пальто пӧ вайин, ныв-пи пӧ абу на... Пинясисны да, Рая на ордысь муніс. (Нӧшта и верӧсыс мустӧм вӧлі.) А сиктса йӧзыслӧн видзӧдлас унджыкыслӧн важкадся. Мамыс гортӧ эз лэдз, Рита (кодкӧд Рая ӧтлаын велӧдчис) сійӧс эз гӧгӧрво (сылӧн верӧсыс дзик нин лёк, вина юысь)... А мый шуис партактивист Африкан Иванович? Огӧ пӧ и босьтӧй партияӧ. "Семьятӧ кисьтан? Кисьтан. А мый программаыд по этому поводу шуӧма? Быд ногыс, всемерно укреплять семью". Со кутшӧм лоины "коммунистъяс" дудан (застой) кадӧ: важ оласногкӧд озджык нин тышкасьны; сиктъясын патриархальщина абу на бырӧма — но сы вылӧ видзӧдтӧг Африкан Иванович моз семья "укрепляйтӧны". Наросьнӧ эг гиж "ёнмӧдны", тадзи ёнмӧдӧм оз артмы да. (Колӧ шуны, висьтын петкӧдлӧма и тӧлка ань, Социалина Михайловна, коді кӧсйысис ставсӧ ладмӧдны.)

Нӧшта Гаврив Пёдорлысь (перым коми гижысьлысь) кывбуръяс лыддьышті. Со кыдзи сійӧ зыряна комияс ордӧ шыӧдчӧ:

"Ми кыкнанным
Тэкӧт коми,
Миян ӧтік
Чужанін.
Кадыс локтіс
Ӧтлаасьны —
Керны
Ӧтік оланін."

Эскӧмаӧсь комияс колян нэмся 20-ӧд воясын югыд аскиалунӧ...

А тадзи "Варыш" кывбур заводитчӧ:

"Ок, мыля ог вермы
Варыш моз лэбавны?
Ок, мыля ме ог куж
Му вывті гӧгравны?.."

Да, некытчӧ он лэб...

Кыв-мӧд гижышта...

Выльлунӧ помалі "Ордым" журналъяс лыддьыны 1929-ӧд вося 12-ӧд номерӧдз (текст файлъяс прӧверайтны). Ода-кора тӧлыссянь тайӧ уджсӧ вӧчам финн-йӧгра лабораториякӧд. Колис сӧмын юаланторъяс да гӧгӧрвотӧминъяс видлавны. 1930-ӧд вося номеръяс абу на тексталӧмаӧсь.

Текстуйті да Коми онлайн небӧгаинӧ пукті 1921-ӧд вося "Югыд туй" газетысь некымын текст (найӧс Ленинкаысь аддзи да тетрадьӧ гижи). Сэсся бара ковмас Молодцов текст оригиналкӧд орччӧдны: коми кыв корпусӧ ставсӧ колӧ стӧча гижны, а эм кӧ ӧпечатка да веськӧдлан кӧ сійӧс, вежӧминсӧ быть колӧ пасйыны.