Выль нигаяс (М. Ильинлӧн кывбуръяс йылысь Куӟебай Гердлысь статьясӧ комиӧдӧм)

Тайӧ нигаыс сӧмын неважӧн петіс Елабугаын. Видзӧда ме сы вылӧ да мӧвпала: «Э-э, коньӧр удмуртъяс, кор нӧ ті аддзанныд бур, кыз нигаяс?» Петасыс зэв омӧль (мисьтӧм, жеб), уна ӧшыбка, посни шрифтӧн печатайтӧма, лыддьыны сьӧкыд, кабалаыс лёк.

Стикъяс йывсьыс висьтала.

Бур туйяс Ильин корсьӧ, нинӧм он шу! Корсигӧн быдлаӧ ветлӧ; гӧрысьлысь сьылансӧ кывзігмоз ыбъясті шӧйтӧ; ытшкан кадӧ видз вылӧ лэччӧ; вӧв йирсянінӧ волӧ и; ыб вылын ӧтнас вундысь «коньӧриник нылӧс» оз вунӧд; ылыстчысь доддяяс вылӧ видзӧдӧмӧн сулалӧ... Видзӧдӧ да, шог тыра олӧм-вылӧмысь петкӧдан выль туйясыс некысь сылы оз сюрны. Гашкӧ и сюрисны эськӧ, но кытысь корсьны найӧс — сійӧ оз гӧгӧрво. Весиг матігӧгӧрсьыс выль туйяссӧ оз аддзы. Пукалӧ весьшӧрӧ ӧтнас горзӧмӧн.

Ильин моз век куш енлы эскӧмӧн, сӧмын енлысь отсӧг виччысьӧмӧн кӧ олан, шогсьыс шудсӧ торйӧдны некор оз артмы, олӧм некор он кокньӧд.

Нинӧм выльыс абу: важсӧ гудйӧ. Шогмана выль кывбуръясыс абуӧсь — важ, помтӧм важ.

Веськыда кӧ шуны, выльтор ёна оз и ков Ильинлы. Важмӧм, роч формаӧн, быттьӧкӧ черӧн кералӧмӧн сійӧ гижӧ стикъяссӧ. Кӧнсюрӧ грымгӧ. Выль ногӧн стикъяс гижан форма оз корсь. Удмурт поэзиялы выль туй корсьӧм вӧсна оз тӧждысь: пуксьӧма важ телегаӧ дай кыссьӧ, ассьыс «туйяссӧ» корсигмоз.

Колӧ выль мир пыркӧдысь. Революция тай абу пыркӧдӧма Ильинлысь сьӧлӧмсӧ. Революция, выль олӧм, удмуртъясӧс садьмӧдӧм — оз ков сылы.  Революция йылысь, выль олӧм йылысь 26-нан стикас ньӧти кыв абу шуӧма. Бӧръяпом «туй» корсьӧмысь мудзӧмӧн, муса «енмыслы» кевмысьӧмӧн, Ильин водӧ узьны. Мыйкӧ да аддзан! Мый нӧ, оз синтӧммы, татшӧм югъялысь революция дырйи водас кӧ узьны.

Ме ог вензьы: эм Ильинлӧн талантыс. Ӧткымын стиксӧ сійӧ сьӧлӧмӧ йиджмӧн гижӧма. Сӧмын татшӧмыс абу уна.

 

Ӧшмӧс: Куӟебай Герд. Люкам сочинениос. Ермаков Ф.К. Ижевск. 2004 г. Лб. 78−79.