Бара "кӧза пленын"...

Кӧсйыси мыйсюрӧ гижны  коми грамматикаса некымын термин йылысь (кутшӧм да кутшӧм гижӧдын найӧ паныдасьлісны 1939–1986 воясын), но пытшкӧсса социофоб ӧлӧдіс менӧ: йӧзыс пӧ ӧні шогсьӧны эпидемия понда, а ме сёрникузяясӧн да эмакывъясӧн сюйся...

Бара "кӧза пленын", но уджала да финн-йӧгра лабораториялы отсасьышта. Неважӧн Илля Васьлысь луннебӧгсӧ коми онлайн небӧгаинӧ пукті: прӧвериті Войвыв кодзув журнал серти лӧсьӧдӧм текст файл, сэсся  гижӧдсӧ небӧгаинӧ пукті хронология серти лӧсьӧдӧмӧн (кыдзи вӧчӧма "Арт" журналын), да нӧшта мыйсюрӧ ладмӧдышті "Арт"-ын публикация серти. Ӧні Коми тӧданінын водзмӧстча: Войвыв кодзув журналын бӧръя кадӧ йӧзӧдӧм йылысь юӧр автор лист бокъясӧ содтала.

Водзӧ лыддя Геннадий Юшковӧс. Кыв-мӧд пасйышта "Аски лоӧ мича" висьт йылысь. Медшӧр героиня, Рая, сиктса зіль ань, гортӧ воис сёрӧн (биыс фермаын куслі да), верӧсыс да энькаыс видчӧны: вывті пӧ зіля уджалан, активисталан пӧ, партияӧ пырны пӧ кӧсъян, пӧжар пӧ коркӧ кусӧдін да кутшӧм пальто пӧ вайин, ныв-пи пӧ абу на... Пинясисны да, Рая на ордысь муніс. (Нӧшта и верӧсыс мустӧм вӧлі.) А сиктса йӧзыслӧн видзӧдлас унджыкыслӧн важкадся. Мамыс гортӧ эз лэдз, Рита (кодкӧд Рая ӧтлаын велӧдчис) сійӧс эз гӧгӧрво (сылӧн верӧсыс дзик нин лёк, вина юысь)... А мый шуис партактивист Африкан Иванович? Огӧ пӧ и босьтӧй партияӧ. "Семьятӧ кисьтан? Кисьтан. А мый программаыд по этому поводу шуӧма? Быд ногыс, всемерно укреплять семью". Со кутшӧм лоины "коммунистъяс" дудан (застой) кадӧ: важ оласногкӧд озджык нин тышкасьны; сиктъясын патриархальщина абу на бырӧма — но сы вылӧ видзӧдтӧг Африкан Иванович моз семья "укрепляйтӧны". Наросьнӧ эг гиж "ёнмӧдны", тадзи ёнмӧдӧм оз артмы да. (Колӧ шуны, висьтын петкӧдлӧма и тӧлка ань, Социалина Михайловна, коді кӧсйысис ставсӧ ладмӧдны.)

Нӧшта Гаврив Пёдорлысь (перым коми гижысьлысь) кывбуръяс лыддьышті. Со кыдзи сійӧ зыряна комияс ордӧ шыӧдчӧ:

"Ми кыкнанным
Тэкӧт коми,
Миян ӧтік
Чужанін.
Кадыс локтіс
Ӧтлаасьны —
Керны
Ӧтік оланін."

Эскӧмаӧсь комияс колян нэмся 20-ӧд воясын югыд аскиалунӧ...

А тадзи "Варыш" кывбур заводитчӧ:

"Ок, мыля ог вермы
Варыш моз лэбавны?
Ок, мыля ме ог куж
Му вывті гӧгравны?.."

Да, некытчӧ он лэб...